Waarom niet gewoon lekker dik zijn?
Natuurlijk mag je gewoon lekker dik zijn. Dat mag je helemaal zelf weten. Ik ben trouwens een fan van de body positivity gedachte. Juist! Lichamen komen in allerlei vormen en maten. Laten we vooral stoppen met elkaar de maat te nemen, zodat de sociale druk minder wordt en iedereen meer ruimte krijgt om zijn of haar eigen lichaam te accepteren. Al die mensen die wanhopig bezig zijn met diëten, terwijl dat alleen maar averechts werkt. Ik zou erg graag willen dat er meer lichaamsacceptatie komt en dat niemand zich meer hoeft te laten belemmeren door onzekerheid over zijn of haar lichaam, of zorgen hoeft te maken over uiterlijk en gewicht, waardoor de preoccupatie met eten naar de achtergrond kan verplaatsen.
Ik hoor je denken: “Maar is dat niet een grote tegenstelling met het Wandelen & Afvallen gedachtegoed?” Nee, dat is het niet. Wandelen & Afvallen gaat juist over lekker in je vel zitten. Maar het gaat ook over gezond leven, dus letten op je voedsel en voldoende bewegen. Want we kunnen toch niet onze kop in het zand steken voor de gezondheidsrisico’s die te dik zijn met zich meebrengt. Hoe positief ben je nog als je ziek bent?
Is dik zijn altijd ongezond?
Hoe positief je ook kunt zijn over een dik lichaam, we moeten ons realiseren dat het gezondheidsproblemen met zich mee kan brengen. Diabetes, hart- en vaatziekten, kanker. Mensen met obesitas hebben zelfs een grotere kans om vroegtijdig te sterven.
Gelukkig is er ook goed nieuws. Een gewichtsafname van 5 procent kan al leiden tot een forse afname van gezondheidsproblemen. Dat is super bemoedigend!
De ergste vorm van te dik zijn is obesitas. Dat heb je als je BMI (Body Mass Index) scoort boven de 30. Obesitas heeft een grote invloed op je leven. Je kunt moeite krijgen met alledaagse activiteiten zoals werken, het huishouden, sporten en spelen met je kinderen. Maar het zijn vooral de gezondheidsrisico’s ontstaan door overgewicht, die extra tellen. Met name de vetstapeling in en rondom de buik leidt tot een verhoogd risico op het krijgen van ziekten.
Ook mensen met een BMI tussen de 25 en 30 lopen hebben meer kans op gezondheidsproblemen. Toch zijn die grenzen niet zo hard. Een buikvetmeting zegt over het algemeen meer dan de BMI-meting. Je kunt bijvoorbeeld goed getraind zijn en veel zware spiermassa hebben.
Ook is het zo dat forse mensen die regelmatig bewegen en gebalanceerd eten, bijvoorbeeld minder kans op hart- en vaatziekten hebben dan mensen met een normaal gewicht die niet gezond leven. Om lang te leven en fit te blijven is het belangrijk om regelmatig te bewegen en goed te eten.
Besef dat ongezond afvallen slechter voor je is, dan dik zijn en gezond leven. Je doet je lichaam geen plezier door jezelf uit te hongeren of tekorten op te lopen. Zoek een geleidelijke manier van afvallen met veel bewegen en gezond eten.
Hoe zit het met dik zijn en corona?
Al in het begin van de coronacrisis valt het op: er liggen op de IC’s veel mensen met overgewicht. Begin januari 2021 zijn er nieuwe cijfers gepubliceerd. (Bron: Stichting Nationale Intensive Care Evaluatie) De cijfers melden dat zo’n 78% van de corona patiënten op de IC overgewicht heeft (een BMI van 25 of meer). Dit is hoger dan bij de normale bevolking. Hier heeft 50% van de volwassenen overgewicht. Van de corona patiënten op de IC heeft 34 % zelfs een BMI van 30 of meer. Dit is ook hoger dan bij de normale bevolking. Daar heeft 15% ernstig overgewicht.
Goed om te weten: de meeste mensen die besmet raken met het coronavirus krijgen milde klachten en herstellen goed. Dat geldt ook voor mensen met overgewicht.
Waarom de mensen met overgewicht meer kans hebben om een ernstiger verloop van een corona besmetting en daardoor vaker op de IC terecht komen is niet klip en klaar. Er moet meer onderzoek naar gedaan worden.
Over het algemeen is het zo bij mensen met ernstig overgewicht het afweersysteem meestal verstoord is. Dat zou een oorzaak kunnen zijn. Mensen met ernstig overgewicht hebben ook vaak andere aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten of diabetes. Hierdoor is ook de kans op een ernstiger verloop verhoogd.
Buikvet meten is een goede voorspeller voor gezondheidsproblemen.
Welke gezondheidsproblemen kun je verwachten als je dik bent?
Ongeveer de helft van de mensen in Nederland is te dik, als je uitgaat van het BMI. Overgewicht en obesitas kunnen leiden tot allerlei lichamelijke gezondheidsklachten. Ik heb de zes belangrijkste op een rijtje gezet.
Diabetes type 2
Een van de belangrijkste ziekten gerelateerd aan overgewicht en obesitas is diabetes, en dan de type 2 variant. Maar liefst 80% van de gevallen van deze vorm van diabetes wordt veroorzaakt door overgewicht. Overgewicht, en met name buikvet, zorgt ervoor dat het lichaam niet meer goed reageert op insuline. Daarom is er meer insuline nodig om de bloedsuikerspiegel te verlagen. Wanneer de alvleesklier dat niet meer kan bijbenen, stijgt de bloedsuikerspiegel en kan diabetes ontstaan.
De verhoogde bloedsuikerspiegel levert op den duur allerlei complicaties op, die bijna allemaal te maken hebben met beschadigde bloedvaten en zenuwen in het lichaam. Het leidt tot: aderverkalking waardoor meer risico op hartaanval en beroerte, nier- oog- zenuw-, vaat en leveraandoeningen en daarnaast maag- en darmklachten, seksuele problemen en moeite met het geheugen.
Slechte cholesterolwaarden, vervette lever en galstenen
Cholesterol is een vetachtige stof die het menselijk lichaam nodig heeft als bouwsteen voor lichaamscellen, hormonen en gal. Het meeste cholesterol wordt aangemaakt in de lever. Een klein gedeelte komt in het lichaam via voeding.
Bij een teveel aan LDH (het ‘slechte’ cholesterol) kan dit blijven plakken in de binnenwand van bloedvaten. De bloedvaten slibben daardoor langzaam dicht, waardoor het bloed er steeds minder goed doorheen kan stromen. Dit proces staat bekend als slagaderverkalking (atherosclerose). Ook kan er een stukje van de opgebouwde plak losgaan en opstopping veroorzaken in een smal deel van het bloedvat. Dat kan leiden tot een hartinfarct. Op deze manier draagt een te hoog LDL bij aan het ontstaan van hart- en vaatziekten.
De oorzaken van een teveel aan LDL ligt in verkeerde voedingsgewoontes, overgewicht, diabetes type 2 en een traag werkende schildklier.
Hart- en vaatziekten
Overgewicht vergroot de kans op een stijging van de bloeddruk, zowel van de boven- als van de onderdruk. Dit geldt vooral als het vet voornamelijk in de buikholte is opgeslagen. Het risico neemt toe met de duur van het overgewicht en is hoger bij jongere mensen. Vaak daalt de bloeddruk weer zodra iemand begint met afvallen.
Diabetes, een hoog cholesterol en een hoge bloeddruk verhogen allemaal het risico op hart- en vaatziekten. Niet meteen, maar wel na verloop van tijd. Ook overgewicht op zichzelf, gecorrigeerd voor deze drie factoren, geeft een vergrote kans. De meest voorkomende hart- en vaatziekten zijn: hartinfarct en angina pectoris, herseninfarct, TIA en etalagebenen.
Slijtage van de gewrichten
Het zal je niet verbazen dat slijtage van gewrichten (artrose) in het rijtje staat van de klachten als gevolg van overgewicht. De botten zelf kunnen veel aan. Zij versterken zichzelf naarmate het gewicht toeneemt. Maar de gewrichten hebben het meest te lijden. Het kraakbeen wordt aangetast. Hierdoor hebben mensen met overgewicht vaker last van klachten aan knieën, enkels en heupen, lage rugpijn en jicht.
Lage rugpijn.
Verhoogde kans op kanker
De rol van overgewicht als belangrijke risicofactor voor kanker wordt steeds duidelijker in wetenschappelijk onderzoek. Van alle kankersoorten zouden bij vrouwen 7 procent en bij mannen 4 procent te wijten zijn aan overgewicht.
Momenteel wordt er gekeken naar negen soorten kanker die te maken hebben met overgewicht: darm-, slokdarm-, alvleesklier-, nier-, baarmoeder-, borst- (bij vrouwen na de menopauze), eierstok-, galblaas- en gevorderde prostaatkanker.
Dat het aantal gevallen van kanker door overgewicht hoger is bij vrouwen dan bij mannen komt doordat veel voorkomende vormen van kanker bij vrouwen zoals borstkanker na de menopauze, baarmoederkanker en dikke darmkanker een sterk verband hebben met overgewicht. Ruim 75 procent van deze gevallen van kanker worden toegeschreven aan overgewicht.
Verminderde longfunctie, slaapapneu
Kortademigheid, astma en longemfyseem komen meer voor bij mensen met overgewicht, zeker in combinatie met roken. Het slaapapneusyndroom, korte ademstilstand tijdens het slapen, gaat ook vaak samen met ernstig overgewicht.
En verder
Om het rijtje compleet te maken. Mensen met overgewicht hebben vaker huidproblemen als striae, slechte wondheling en verweking van de huid. Ze hebben meer last van overmatig transpireren. Bij vrouwen kan ernstig overgewicht leiden tot menstruatieproblemen en onvruchtbaarheid.
De grafiek geeft aan hoe het percentage volwassenen Nederlanders met overgewicht en obesitas zich sinds 1981 heeft ontwikkeld. De gegevens komen uit de Gezondheidsenquêtes van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Bronnen:
- Nationaal Fonds tegen kanker: https://www.tegenkanker.nl/voeding/overgewicht/
- Diabetesfonds: https://www.diabetesfonds.nl/media/tmp/df-weten.pdf
- Leven met diabetes: https://www.levenmetdiabetes.nl/wat-is-diabetes/oorzaak-en-symptomen/
- Hartstichting: https://www.hartstichting.nl/nieuws/is-coronavirus-reden-tot-zorg-voor-hartpatienten/risicofactoren-en-coronavirus/overgewicht-en-corona
- Maxima MC: https://www.mmc.nl/obesitascentrum/gezondheidsrisico/
- NPO kennis: https://npokennis.nl/longread/7492/hoe-erg-is-overgewicht#id-4
- Voedingscentrum: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/overgewicht.aspx
Het Wandelen & Afvallen Platform
Je las een blogartikel van wandelenenafvallen.nl, de website van het Wandelen & Afvallen Platform van Bregje Schipper, wandelcoach, lifestylecoach en succesvol blogster op Wandelvrouw.nl.
Leuk dat je op deze website bent!
Slanker, fitter, gezonder en gelukkiger
Ben je geïnteresseerd in de combinatie wandelen en afvallen? Zou jij ook wel slanker, fitter, gezonder en gelukkiger willen worden door meer te wandelen? Het is niet ingewikkeld. Je moet alleen even weten hoe het moet. Je leert het in het 12-weeks online Wandelen en Afvallen Lifestyle Programma.
